در تمام امورات زندگی بشر امروزی، تکنولوژی حرف اول را میزند و به واسطۀ پیشرفت تکنولوژی و ظهور امکانات و تجهیزات جدید، در هر عرصهای از زندگی، دستاوردهایی نو معرفی شده و به کار گرفته میشوند که بسیاری از محدودیتهای گذشته را با قدرت کنار میزنند. یکی از عرصههای مهم پیشرفت در جوامع امروزی، موضوعات مربوط به سلامت و امکانات و تجهیزاتی است که با پیشرفت علم و تکنولوژی به خدمت علم پزشکی و در واقع به خدمت جامعۀ بشری درآمده است.
بسیاری از اعمال جراحی با کمترین تداخل و جراحت ایجاد شدۀ ناشی از تیغ جراحی انجام میشوند و این روش به بیمار اجازه میدهد تا هر چه سریعتر پروسه درمان و نقاهت را طی کرده و به زندگی عادی خود برگردد. از جملۀ این موارد میتوان به جراحی چشم اشاره کرد که عموماً با استفاده از تجهیزات مدرن و با استفاده از اشعه لیزر و بدون کاربرد تیغ جراحی انجام میشود. سرعت بالای پیشرفت در این بخش، منجر به ظهور روشها و متدهای جدیدی مانند عمل فمتو اسمایل شده است، که شاید اسم آن کمی نا آشنا بنظر بیاید. در این مجال قصد داریم تا به این عمل جراحی چشم بپردازیم.
فمتو اسمایل چیست؟
عمل جراحی اسمایل، جدیدترین جراحی رفع عیوب انکساری چشم است که با استفاده از اشعه لیزر، برشی کوچک در قرنیه ایجاد میگردد. عمل فمتو اسمایل در رفع نزدیکبینی، دوربینی، پیر چشمی و آستیگمات به کار میرود و مؤثر است. اصلیترین ویژگی این عمل جراحی، استفاده از برشی کوچک است که در قرنیه ایجاد میشود و به جای استفاده از لیزر اگزایمر، از لیزر فمتو ثانیه استفاده میشود.
در فمتو اسمایل نیاز به ایجاد فلپ قرنیه (لایهبرداری بزرگ از قرنیه) نیست. در عوض با بهرهگیری از لیزر فمتو ثانیه، بر روی قرنیه یک عدسی کوچک ایجاد میگردد که با ایجاد یک برش کوچک که شبیه به لبخند است، آن عدسی کوچک به منظور اصلاح عیوب انکساری، از راه آن برش خارج میشود.
این عمل جراحی که از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا نیز تأییدیه دارد، در مقایسه با سایر روشهای رفع عیوب انکساری چشم با لیزر، رواج و محبوبیت بیشتری یافته است؛ چرا که عوارض بسیار کمی داشته و مشکل خشکی چشم بعد از جراحی و ترمیم اعصاب قرنیه سریع بهبود مییابد.
مراحل انجام عمل جراحی فمتو اسمایل
برای انجام عمل جراحی فمتو اسمایل نیاز است تا پزشک معایناتی را انجام داده و طی معاینه ارزیابیهایی مانند تعیین اندازه ضخامت قرنیه و اندازه مردمک و مواردی از این دست را سنجیده و مشخص نماید.
پس از انجام این بررسیها، عمل فمتو اسمایل بدین صورت انجام میشود؛
- تنظیم لیزر مطابق با بررسیها و ارزیابیهای صورت گرفته؛ لیزر مورد استفاده در این عمل، لیزر فمتو ثانیه VisuMax است.
- با استفاده از قطرههای چشمی مخصوص، بیحسی انجام میشود.
- برای باز نگهداشتن چشمها از ابزار خاصی به نام اسپکولوم استفاده میشود.
- با استفاده از یک حلقه مخصوص که کار مکش را انجام میدهد، چشم در وضعیت صحیح و در حالت ثابت قرار میگیرد.
- آن گاه جراح با لیزر قطعهای دیسک مانند را در زیر سطح قرنیه ایجاد میکند که شکلی همانند عدسی دارد و سپس با ایجاد یک برش کوچک در سطح قرنیه که شبیه لبخند است، عدسی ایجاد شده را خارج میسازد.
- این برش نهایتاً حدود 4 میلیمتر است و عدسی خارج شده باعث تغییر شکل قرنیه و رفع عیب انکساری میگردد. جالب توجه اینکه عمل فمتو اسمایل تنها در 15 دقیقه با تجهیزات مدرن و دقیق انجام میشود.
عوارض عمل فمتو اسمایل
این عمل جراحی نیز مانند سایر روشهای جراحی لیزر چشم، ممکن است عوارضی ایجاد نماید. این عوارض ممکن است شامل مواردی مانند؛
- حساسیت چشمها به نور
- احساس هالههایی از نور در اطراف چراغها یا لامپها
- عفونت
- خشکی چشم
- التهاب بافت
- درد یا احساس سوزش در چشم
- شدت یا ضعف اصلاح عیب انکساری برطرف شده
البته تمام این عوارض در یک فرد ظاهر نشده و احتمال دارد برخی از عوارض در بعضی از افراد ظاهر شود. در عمل فمتو اسمایل برخلاف لیزیک، خطر جابجایی فلپ قرنیه وجود ندارد.
عمل فمتو اسمایل برای چه کسانی مناسب است؟
این جراحی نیز مانند جراحیهای دیگر، برای برخی افراد مناسبتر از دیگران است. به عنوان مثال؛ برای آندسته از افراد که شغل یا سبک زندگی فعال دارند، این عمل جراحی گزینۀ مناسبی است؛ چرا که در مقایسه با لیزیک یا موارد مشابه، خطر جابجایی فلپ قرنیه در آن وجود ندارد.
با این حال، شرایط و پارامترهایی برای قرار گرفتن در زمرۀ افراد کاندیدادی انجام عمل فمتو اسمایل وجود دارد که بدین شرح است؛
- عدم وجود تغییر در نمره عینک و چشم در یک سال گذشته
- حداقل 22 سال سن
- داشتن نمره آستیگمات کمتر از 3 دیوپتر و نمره نزدیکبینی بین 1- تا 10-
- داشتن آگاهی و انتظارات واقعی و لازم درباره فمتو اسمایل
- سلامت قرنیه
چه افرادی کاندیدای مناسبی برای فمتو اسمایل نیستند؟
برخی افراد شرایطی دارند که مناسب انجام عمل فمتو اسمایل نیست:
- داشتن سابقه عفونتهای چشمی خاص
- ساییدگی در قرنیه
- دیابت کنترل نشده
- زنان باردار یا شیرده
- داشتن بیماری پوستی یا بیماریهایی که در روند بهبود تأثیرگذار بوده و آن را کند مینماید
- داشتن آب مرواریدی که بر بینایی تأثیرگذار است
- گلوکوم پیشرفته
تمانی موارد گفته شده در بررسی و ویزیت قبل از انجام عمل ارزیابی شده و کنترل میگردد.
مزایا و معایب عمل فمتو اسمایل
این عمل نیز مانند هر مورد و عمل جراحی دیگری ممکن است مزایا و معایبی داشته باشد، اما در مورد این عمل، مزایای بیشتری نسبت به معایب گزارش شده است.
- یکی از مزایا داشتن برش بسیار کوچک در قرنیه است که بین 2 تا 3 میلیمتر بوده و در مقایسه با لیزیک بسیار کوچکتر است.
- عمل فمتو اسمایل به فلپ قرنیه نیاز ندارد و این بدان معناست که خطر جابجایی فلپ قرنیه در زمان انجام فعالیتهای کاری یا ورزشی وجود ندارد.
- از آنجایی که این عمل سطح قرنیه را بسیار کمتر از عملهای جراحی دیگر درگیر میکند، لذا خشکی چشم پس از این عمل، بسیار کمتر از عملهایی مانند لیزیک است.
- پیشرفته و به روز بودن انجام این عمل و زمان بسیار کوتاه از مزایای دیگر است، اگر چه که ممکن است پوشش بیمهای مناسبی نداشته باشد که باید بررسی کرد.